ถุงพลาสติกที่เขียนว่า “ย่อยสลาย” แต่ไม่ได้หมายความว่าไม่เป็นพลาสติก

จะรักษ์โลกทั้งทีต้องมีความรู้(เสริม)กันหน่อย

เมื่อคุณใช้ถุงพลาสติกชนิด “ย่อยสลายได้” มันไม่ได้หมายความว่าถุงดังกล่าวไม่ได้ทำจากพลาสติก วันนี้ผมจะมาแนะนำถุงพลาสติกแต่ละชนิดให้รู้จักกันครับ

ข่าวเกี่ยวกับผลกระทบของพลาสติกในสิ่งแวดล้อม เริ่มมีให้เห็นมากขึ้นเรื่อย ๆ จากช่องทางข่าวสารทั้งสื่อกระแสหลักและในโซเชียลเน็ตเวิร์ก นอกจากนี้ตามรายงานจากมหาวิทยาลัย Connecticut กล่าวว่าในแต่ละปีจะมีถุงพลาสติกชนิดใช้ครั้งเดียวประมาณ 4.8 ถึง 12.7 ล้านตันสะสมในมหาสมุทรของโลก

ด้วยประมาณมหาศาลของถุงพลาสติกที่อยู่ในมหาสมุทร ทำให้เกิดข้อคำถามมากมายโดยเฉพาะผลกระทบของมัน

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ภาควิชาเคมี Nicholas Leadbeater จากมหาวิทยาลัย Connecticut กล่าวว่า

“ถุงพลาสติกโดยทั่วไปจะมีระยะเวลาในการย่อยสลายประมาณร้อยปี บางชนิดย่อยสลาย 3 – 6 เดือน หรือบางชนิด 1 – 3 เดือนก็มี”

พลาสติกคือพอลิเมอร์ชนิดหนึ่ง

พอลิเมอร์เกิดจากการเชื่อมพันธะระหว่างกันของโมเลกุลขนาดเล็ก คล้ายกับการเชื่อมโมเลกุลของ DNA และโปรตีน ซึ่งทั้ง DNA และโปรตีนก็ถือว่าเป็นพอลิเมอร์ชนิดหนึ่งที่พบได้ในธรรมชาติ

พอลิเมอร์บางชนิดอาจไม่ใช่พลาสติก เนื่องจากพอลิเมอร์มีหลายชนิด โมเลกุลเรียงร้อยกันด้วยรูปทรงอันหลากหลาย นั่นทำให้การนำไปประยุกต์ใช้ก็ขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์ตามการใช้งาน

และพลาสติกเป็นเพียงพอลิเมอร์ชนิดหนึ่งเท่านั้น ส่วนใหญ่ทำมาจากสารตั้งต้นของเชื้อเพลิงฟอสซิล อีกนัยหนึ่งพลาสติกเป็นผลิตภัณฑ์ปิโตรเคมีนั่นเอง

ความแตกต่างระหว่าง “Bioplastics/Biodegradable Plasctics” ” และ “Compostable Plastics”

Bioplastics/Biodegradable Plasctics

“ฉันสลายตัวได้นะ แต่ก็ยังคงเป็นพลาสติกอยู่ดี เมื่อสลายจนมีขนาดเล็กลงมักรู้จักในชื่อว่า ไมโครพลาสติก – Microplastics”

พลาสติกชนิดนี้แค่ “อาศัยกระบวนการสลายทางชีวภาพ” เข้ามาช่วย โดยอาศัยกิจกรรมของจุลินทรีย์หรือสิ่งมีชิวิตขนาดเล็กเข้ามาทำให้พลาสติกแตกสลายกลายเป็นชิ้นเล็ก ๆ แต่มีเงื่อนไขว่าต้องอยู่ในสภาวะแวดล้อมที่เหมาะสม เช่น แสง ความชื้น ความร้อนพอเหมาะ ถึงจะทำให้พลาสติกเปลี่ยนสภาพและสลายได้เร็วขึ้น

แต่ถ้าสภาพแวดล้อมไม่เหมาะสม เช่น ฝังไว้ในหลุม รั่วไหลลงทะเล ก็กลายเป็นไมโครพลาสติกอยู่ดี (แค่มีคำว่า Bio ไม่ได้หมายความว่าดีเสมอไปนะครับ)

ศาสตราจารย์ Nicholas ยังกล่าวเลยว่า

“พลาสติกชนิดนี้สลายได้ก็จริง แต่เป็นเรื่องที่น่ารังเกียจยิ่งกว่าเดิมเสียอีกเมื่อมันกลายเป็นไมโครพลาสติก”

ระยะเวลาสลายตัว : 1 – 3 เดือน – ถ้าสภาพแวดล้อมเอื้ออำนวยให้สลายตัว มักจะกลายเป็นไมโครพลาสติก

มาใช้ CompostablePlastics กันดีกว่า

ถ้าอยากใช้พลาสติกจริง ๆ แนะนำตัวนี้เลยครับ Compostable Plastic – “พลาสติกที่ย่อยสลายตัวได้ทางชีวภาพ”

เนื่องจากเป็นพลาสติกที่ทำมาจากสารประกอบทางชีวภาพ เช่น อาหารเหลือจากการทำปศุสัตว์ ถั่ว ข้าวโพด ซึ่งสามารถสลายกลายเป็นปุ๋ยได้จริง ๆ

พลาสติกชนิดนี้มักจะมีตราคำว่า “Compostable” แปะไว้อย่างชัดเจน ดังนั้นหากคราวหน้าใครจะใช้ถุงพลาสติกที่ย่อยสลายได้ ต้องเป็น Compostable เท่านั้นนะครับ

ระยะเวลาย่อยสลาย : 3 – 6 เดือน ย่อยสลายช้าหน่อยแต่กลายเป็นปุ๋ยนะเออ

ข้อเสียของพลาสติกชนิด Compostable มีอย่างเดียว คือ มีราคาแพงกว่าพลาสติกทั่วไป 2 – 3 เท่า

แพงหน่อยแต่แอดมินว่าคุ้ม

ปล. “สลายตัว” จะใช้กับ Biodegradable Plastics เป็นอาการที่ของใหญ่แตกละเอียดเล็กลงเฉย ๆ แต่สมบัติยังเหมือนเดิม

ส่วนคำว่า “ย่อยสลาย” จะใช้กับ Compostable Plastics เป็นการย่อยสลายกลายเป็นปุ๋ยอย่างแท้จริง ถึงกระนั้น Compostable Plastics ยังคงต้องอาศัยกระบวนการของจุลินทรีย์เช่นเดียวกันกับ Biodegradable Plastics

ดังนั้นในท้องตลาด ถ้าเจอถุงพลาสติกเขียนว่า Biodegrable Plastics แนะนำให้เลี่ยง
แต่ถ้าเจอ Biodegradable Plastics + Compostable โอเค แนะนำให้ใช้เลยครับ

เรียบเรียงโดย Einstein@min

[1] Plastic. wikipedia, 2019 : https://en.wikipedia.org/wiki/Plastic…
[2] Expert discusses the truth about plastic. phys.org, 2019 : https://phys.org/…/2019-08-expert-discusses-truth-plastic.h…

ช่องทางติดตามข่าววิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แอพ Blockdit : https://www.blockdit.com/thaiscience
Instagram : https://www.instagram.com/thaisciencenews
Twitter : https://twitter.com/Thaiphys