Coronavirus มาจากคำในภาษาละติน Corona ที่แปลว่า “มงกุฎ” เนื่องจากผิวของไวรัสชนิดนี้จะมีส่วนที่ยื่นออกมาเป็นแฉกคล้ายกับรัศมีของดวงอาทิตย์ โดยชั้นบรรยากาศ Corona ของดวงอาทิตย์ก็ตั้งชื่อตามลักษณะที่คล้ายกับมงกุฎเช่นกัน
โคโรนาไวรัสถูกพูดถึงเป็นครั้งแรกในปี พ.ศ. 2503 จากการตรวจพบในช่อง Nasal ซึ่งเป็นช่องระหว่างเหนือจมูกใกล้กับใบหน้าส่วนกลางของผู้ช่วยโรคหวัดธรรมดา โคโรนาไวรัสจัดออกเป็น 4 กลุ่มย่อยได้แก่
- alpha
- beta
- gamma
- และ delta
โดยที่พบบ่อยในมนุษย์มักจะเป็นกลุ่ม alpha และ beta และแต่ละกลุ่มแบ่งออกเป็น 2 ชนิดย่อย ได้แก่
- 229E (alpha coronavirus)
- NL63 (alpha coronavirus)
- OC43 (beta coronavirus)
- HKU1 (beta coronavirus)
หากแบ่งตามการอุบัติการณ์ในช่วงปีต่าง ๆ มักจะถูกตั้งชื่อเฉพาะไว้ เช่น
MERS-CoV
MERS-CoV เป็นโคโรนาไวรัสสายพันธุ์ที่ทำให้เกิดโรคทางเดินหายใจ สายพันธุ์นี้อุบัติครั้งแรกในโลกตะวันออกกลางในปี พ.ศ. 2555 จึงเป็นที่มาของชื่อ “Middle East respriatory syndrome coronavirus, MERS-Cov” นั่นเอง
โดยในเดือนมิถุนายน ปี พ.ศ. 2555 ไวรัส MERS-CoV ได้แพร่ระบาดใน 22 ประเทศ ได้แก่ ซาอุดิอาระเบีย มาเลเซีย จอร์แดน กาตาร์ อียิปต์ สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ คูเวต ตุรกี โอมาน อัลจีเรีย บังกลาเทศ อินโดนีเซีย ออสเตรีย สหราชอาณาจักร เกาหลีใต้และสหรัฐอเมริกา สาเหตุที่ทำให้แพร่กระจายเป็นวงกว้างเป็นผลมาจากทางการซาอุดิอาระเบียตอบสนองต่อการแพร่ระบาดช้าเกินไป
MERS-CoV กลับมาระบาดอีกครั้งใน ปี พ.ศ. 2558 ประเทศเกาหลีใต้ มีการยืนยันว่ามีผู้ติดเชื้อ 126 ราย เสียชีวิต 13 ราย
London1_novel CoV/2012
ในปี พ.ศ. 2555 ชายชาวกาตาร์คนหนึ่งได้เดินทางไปซาอุดิอาระเบีย ขณะเดินทางกลับไปกาตาร์ก็มีอาการป่วยเป็นหวัด เมื่อเห็นว่าอาการไม่สู้ดีจึงไปรักษาที่ลอนดอน ณ สหราชอาณาจักร กลับกลายเป็นว่าเขาได้นำโคโรนาไวรัสสายพันธุ์ใหม่เข้าลอนดอนเป็นคนแรก สำนักงานคุ้มครองสุขภาพของสหราชอาณาจักรได้ตั้งชื่อการอุบัติของโคโรนาไวรัสนี้ว่า London1_novel CoV/2012
เมื่อวิเคราะห์พันธุกรรมของเชื้อ London1 พบว่าเป็น Beta Coronavirus ชนิดหนึ่งที่มีความใกล้เคียงกับโคโรนาไวรัส HKU4 และ HKU5 ที่พบในค้างคาวปีกถุงและติดต่อมายังอูฐก่อนจะพัฒนาจนสามารถติดต่อสู่คนได้ ในขณะเดียวกับก็พบว่าอูฐมีภูมิคุ้มกันต่อไวรัสสายพันธุ์นี้ได้ เนื่องจากมีอัตราการตาย 35%
นอกจาก MERS-CoV แล้ว SARS-CoV ก็มีจุดเริ่มต้นจากสัตว์เช่นกันคนไทยจะรู้จักเชื้อชนิดนี้ดีเนื่องจากเคยระบาดอย่างหนักในช่วงปลายปี พ.ศ. 2545 ทำให้มาตรการควบคุมโรคในปีดังกล่าวเป็นไปอย่างเข้มงวด
สำหรับ SARS พบการอุบัติครั้งแรกในกวางตุ้งทางตอนใต้ของประเทศจีน เชื่อว่าติดมาจากตัวชะมด ซึ่งติดมาจากค้างคาวอีกที ในช่วงที่ SARS ระบาดอย่างหนักมีอัตราการเสียชีวิตประมาณ 9% หรือมีอัตราการเสียชีวิตสูงกว่าบุคคลที่มีอายุมากกว่า 50 ปี และถ้าหากบุคคลกลุ่มนี้ติดเชื้อ SARS จะเพิ่มโอกาสการตายมากถึง 50% เลยทีเดียว
อุบัติการณ์ของโคโรนาไวรัสล่าสุดใน ปี พ.ศ. 2562
เชื้อโคโรนาไวรัสที่อุบัติล่าสุดนี้มีชื่อว่า 2019-nCoV พบครั้งแรกในเมือง Wuhan จังหวัด Hubei ในประเทศจีน และพบว่าผู้ติดเชื้อบางรายได้เดินทางไปยังประเทศต่าง ๆ ในเอเชีย เช่น ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ รวมทั้งประเทศไทย
โดยเชื่อว่าผู้ติดเชื้อหลายรายได้รับเชื้อจากอาหารทะเลและร้านขายเนื้อสัตว์ในเมือง Wuhan (เป็นการติดเชื้อจากสัตว์สู่คน) อย่างไรก็ตามมีรายงานว่ามีผู้ป่วยจำนวนมากที่ไม่ได้ประวัติสัมผัสกับสัตว์ในตลาด จึงทำให้เชื่อว่า 2019-nCoV แพร่จากคนสู่คนได้ ในขณะที่หน่วยงานควบคุมและป้องกันโรค (CDC : Centers for Disease Control and Prevention) กล่าวว่า
ยังคงต้องมีการสืบหาข้อเท็จจริงต่อไปว่าการแพร่ระบาดอย่างรวดเร็วของเชื้อไวรัส 2019-nCoV เป็นไปได้อย่างไร
ล่าสุดสำนักงานข่าว CBC รายงานว่ารัฐบาลจีนคอนเฟิร์มว่าเชื้อสามารถติดต่อจากคนสู่คนได้ เนื่องจากจำนวนผู้ติดเชื้อในรอบหนึ่งสัปดาห์พุ่งสูงถึง 3 เท่าและผู้ป่วยบางรายไม่ได้มีประวัติสัมผัสสัตว์ในตลาดของเมือง Wuhan
ในขณะที่ Maria Van Kerkhove หัวหน้าหน่วยโรคฉุกเฉินของ WHO กล่าวว่า
จากข้อมูลที่เรามีเป็นไปได้ว่าเชื้อสามารถแพร่จากคนสู่คนได้จริง แต่เป็นในวงจำกัด เช่น ระหว่างคนในครอบครัว
นั่นหมายความว่าการแพร่ระบาดจากคนสู่คนอาจไม่ได้เกิดขึ้นง่ายเสมอไป
อาการเบื้องต้นหลังติดเชื้อ
- มีไข้
- หายใจลำบาก คล้ายกับโรคทางเดินหายใจชนิดอื่น ๆ
- มีภาวะปอดบวม
- และอาการแทรกซ้อนอื่น ๆ
ปัจจุบันยังไม่วิธีรักษาเฉพาะสำหรับไวรัสชนิดใหม่อย่าง 2019-nCoV นี้ แต่จะเป็นรักษาตามอาการที่เกิดขึ้นควบคู่กับการยับยั้งการระบาด
เรียบเรียงโดย Einstein@min
Sources:
[1] Coronavirus. wiki, 2019 : https://en.wikipedia.org/wiki/Coronavirus
[2] London1 novel CoV/2012. wiki, 2019 : https://en.wikipedia.org/wiki/London1_novel_CoV/2012
[4] MERS coronavirus EMC/2012. wiki, 2019 : https://en.wikipedia.org/wiki/MERS_coronavirus_EMC/2012
[5] Pipistrellus bat coronavirus HKU5. wiki, 2019 : https://en.wikipedia.org/wiki/Pipistrellus_bat_coronavirus_HKU5
[6] Tylonycteris bat coronavirus HKU4. wiki, 2019 : https://en.wikipedia.org/wiki/Tylonycteris_bat_coronavirus_HKU4
[7] Human Coronavirus Types. CDC, 2019 : https://www.cdc.gov/coronavirus/types.html
[8] 2019 Novel Coronavirus (2019-nCoV). CDC, 2019 : https://www.cdc.gov/coronavirus/
ติดตามผ่านช่องทางอื่น ๆ ได้ที่
แอพ Blockdit : https://www.blockdit.com/thaiscience
Instagram : https://www.instagram.com/thaisciencenews
Twitter : https://twitter.com/Thaiphys